لە پاش بیگ بانگ گەردوونێک لە دووکەڵەوە

This is an illustration showing the cosmic epochs of the Universe.

له‌دوای ئه‌م باسەوە دوو بژارده‌ت لەبەردەستدا دەبێت، یان ئەوەی دان بنێی به‌وه‌ی که‌وا قوڕئان ووته‌ی په‌روه‌ردگاره‌، یانیش ده‌بێ پێمان بڵێی که‌ محمد (صلى الله عليه وسلم) وشه‌ی “دوکەڵ – دخان”ی له‌کوێ هێناوه‌ ئه‌گه‌ر له‌لایه‌ن زانای نهێنیه‌کانه‌وه‌ ئاگادارنه‌کرابێته‌وه‌.؟؟

خودای گەورە لە قورئاندا دەفەرموێت:

[ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَهِيَ دُخَانٞ فَقَالَ لَهَا وَلِلۡأَرۡضِ ٱئۡتِيَا طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا قَالَتَآ أَتَيۡنَا طَآئِعِينَ] الفصلت-١١

{ثم استوى إلى السماء وهى دخان} پاشان ئیراده‌ی دروستكردنی ئاسمانیشی كرد. كه‌ وه‌ك دووكه‌ڵێ وابوو. {فقال لها وللأرض ائتيا طوعا أو كرها} ئینجا خوا به‌ئاسمان و به‌زه‌ویی فه‌رموو: ببن و شكڵی خۆتان بگرن و، ملكه‌چ بن، چ به‌زۆر چ به‌ئاره‌زوو، چونكه‌ بڕیار دراوه‌ كه‌ ده‌بێ دروست ببن {قالتا أتينا طائعين} ئه‌وانیش وتیان: وابه‌ خۆشی و ملكه‌چ بووین.

بەڵام چۆن بزانین دروستبوونی هەسارەو ئەستێرەکان بەو شیوەبوون کە قورئان باسی دەکات؟

فەرموون دڵنیابنەوە:

1- زانای لێکۆڵه‌ر له‌ تاقیگه‌ شیکارییه‌کانی ئاژانسی ناسای ئه‌مریکی له‌باره‌ی ئه‌مه‌وه‌ ده‌ڵێت:”ئه‌و به‌شه‌ بچوکانه‌ی که‌ ئێمه‌ ناوماننابوون ته‌پوتۆزی گه‌ردوونی،ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ به‌وپه‌ڕی وردییه‌وه‌ وه‌سفی ئه‌و به‌شه‌ بچوکانه‌ بکه‌ین، ئه‌وا باشترین و نزیکترین وشه‌ بریتیه‌ له‌ “دوکه‌ڵ” (دخان)، کە به‌ئینگلیزی پێی ده‌ڵێن “Smoke”.

فەرموون:

-ستڤن هاوکینگ- و ئەم ڕاستییە، خوله‌کی ١٢:۳۹:

We are made of smoke of Big Bang.

لينكى ڤیدیۆ:

2- Smoking Supernovae, Science Daily, Jul. 24, 2003.

Cosmic dust consists of tiny particles of solid material floating around in the space between the stars. It is not the same as house dust but more akin to cigarette smoke.

واتە:  پێشتر گەردووناسان پێیان وابوو کە کە تەپوتۆزی گەردوونی لە تەنۆلکەی بچوک پێکهاتبوون کە لەگەردووندا بۆخۆیان مەلەدەکەن، بەڵام ئەمە ڕێ وەک ئەو تەپۆتۆزە نییە کە لە ژوورەکاندا دەیبینین بەڵکو “زیاتر وەک دووکەڵی جگەرە وەهایە”….

http://www.sciencedaily.com/releases/2003/07/030723084654.htm

3- G. Jeffrey Taylor, A New Type of Stardust, Hawai’i Institute of Geophysics and Planetology, Hawaii University. 29/8/2003.

http://www.space.com/13257-fog-early-universe-large-telescope.html

4- A galaxy seen as it was when the Universe was just 700 million years old may have been surrounded by fog left over from the ‘cosmic dark ages’.

http://www.nature.com/news/light-from-farthest-galaxy-yet-discovered-breaks-through-cosmic-fog-1.14017

5- About 300,000 years after the big bang, the universe was like a smoke-filled chamber from which light could not escape.

نزیکی ٣٠٠،٠٠٠ ساڵ لە دوای تەقینەوە گەورەکە ، گەردوون وەک ژوورێی پڕ لە دووکەڵ وەهابوو کە ڕووناکیش نەیدەتوانی لێی دەربازبێت.

 http://www.sciencemag.org/news/2010/11/how-early-universe-cleared-away-fog

وە لە کۆتایشدا دەبێت ئاماژە بەوەبدەین کە بەهێزترین تیۆری لەسەر دروستبوونی ئەستێرەوکان و هەسارەکان بریتییە لە:

Nebular hypothesis

The nebular hypothesis is the most widely accepted model in the field of cosmogony to explain the formation and evolution of the Solar System. It suggests that the Solar System formed from nebulous material, which is a large cloud of gas and dust.

 

بۆ خوێندنەوەی زیاتر:

http://www.universetoday.com/38118/how-was-the-solar-system-formed/

دەرەنجامی بابەتەکەش بۆخۆتان جێدەهێڵم….