30 سودی کەلەشاخ و چارەسەریەکانی

پێغەمبەری سەروەرمان (ﷺ) دەفەرموێت:﴿إنْ كان في شيءٍ مما تداويتم به خيرٌ فالحجامة﴾. بخاری و مسلم ،
لە فەرموودەیەکی تردا هاتووە کە لە شەوی ئیسراء و میعراجدا بە پێغەمبەر (ﷺ) وتراوە (ئەی محمد بە ئومەتەکەت بڵێ با کەڵەشاخ بگرن). -لەگەڵ چەندین فەرموودەی تر لەسەر ئەو بابەتە،
بۆیە بۆمان دەردەکەوێ کە پەیامبەرمان زۆر تاکیدی لە کەلەشاخ کردن کردۆتەوە وە زۆر پێداگری لەسەر ئەمەش فەرمانێکی پەروەردیگارە بۆ پەیامبەر بۆ ئەوەی کە مرۆڤەکان هەڵسن بە کەلەشاخ

۱- توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ

تیمێکی هاوبەشی ئەڵمانی و نەرویجی توێژینەوەیەکیان لەسەر ٥٠ نەخۆش ئەنجامدا کە ئازاری ملیان هەبوو! کەشتن بەم دەرئەنجامە: “کەڵەشاخ چارەسەرێکی بێ زیان و کاریگەرە بۆ لابردنی ئازارو باشترکردنی جۆری ژیان لەو نەخۆشانەی ئازاری ملیان هەیە”

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22189364

۲- توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ

تیمێک لە توێژەرانی ئەڵمانی دووبارە شیکاریان بۆ چوار توێژینەوە کرد کە پێشتر دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری مل ئەنجام درابوو ئەجامی شیکارییەکەیان بە شێوەی توێژینەوەیەکی نوێ بڵاوکردووەتەوە کە ئەمەی خوارەوە دەرئەنجامەکەیەتی

“کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری مل کەمتر نییە ئەو کاریگەرییەی دەرمانانەی کە ئەمڕۆ بۆ ئازاری مل بەکاردێت ”

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23876565

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۳)

تیمێک لە پزیشکانی تورک توێژینەوەیەکیان ئەنجامداوە دەربارەی کاریکەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری درێژخایەنی مل لە ئەنجامدا رایانگەیاند:

کەڵەشاخ کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئازاری مل و پێویستە توێژینەوەی زیاتری لەسەر بکرێت!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27157955

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٤)

پزیشکێکی چینی هەستا بە تاقیکردنەوەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری مل هاوکات لەگەڵ چەند رێگایەکی دیکەی سروشتیدا! توێژینەوەکە لەسەر ٧٠ کەس ئەنجامدراو دەرئەنجامەکەی بەم شێوەیەی خوارەوە بوو:

“زیادکردنی کەڵەشاخ بۆ رێگا سروشتییەکانی دیکە لە چارەسەرکردنی ئازاری ملدا ڕێگایەکی سەڵامەت و کاریگەرە”

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.researchgate.net/publication/225512621_Clinical_observation_of_acupuncture_stone_scraping_plus_cupping_therapy_for_neck-type_cervical_spondylosis

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۵)

کۆمەڵێک لە پزیشکانی ئێرانی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر پەستانی خوێن لە سەر ٤٢ نەخۆش کە پەستانی خوێنیان هەبوو لە ئەنجامدا گەشتن بەو دەرئەنجامەی کە کەڵەشاخ دەبێتەهۆی دابەزینی پەستانی خوێن.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.researchgate.net/publication/235707222_The_efficacy_of_wet_cupping_in_treatment_of_hypertension

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٦)

کۆمەڵێک لە پزیشکانی سعودییە هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر پەستانی خوێن! تويژینەوەکە لەسەر ٤٠ نەخۆش ئەنجام دراو نیوەی نەخۆشەکان کەڵەشاخیان بۆ کرا سەرباری چارەسەرەکەی خۆیان.

لە ئەنجامدا دەرکەوت: کەڵەشاخ کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر دابەزاندنی پەستانی خوێن بۆ ماوەی ٤ مانگ.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26559364

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۷)

تیمێک لە پزیشکانی کۆریا هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری درێژخایەنی پشت و لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چاەرەسەرێکی بێ زیان و کاریگەرە بۆ ئازاری درێژخایەنی مل!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21663617

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۸)

تیمێک لە پزیشکانی میسر و سعودییە هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری درێژخایەنی پشت لەوسەر ٨٠ کەس و لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ ئازاری درێژخایەنی مل بە لایەنی کەمەوە بۆ ماوەی ٢ هەفتە!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26069973

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۹)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر زیپکە لەسەر ٦٠ کەس و لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ زیپکە هاوکات لەگەڵ چارەسەرەکانی دیکەدا!

لینکی توێژینەوەکە:

http://link.springer.com/article/10.1007/s11726-008-0212-z

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۱)

تیمێک لە پزیشکانی ئەڵمانیا هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر جۆرێک لە نەخۆشی (Carpal Tunnel Syndrome) کە ئازاری دەست دروست دەکات، لەسەر ٥٢ کەس، لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چاەرەسەرێکی کاریگەر و سەلامەتە بۆ (CarpalTunnel Syndrome)

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19380259

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۱)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر رەقبوونی جومگەو رەقبوونی ئیفلیجی لەسەر ٥٢ کەس، لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چاەرەسەرێکی کاریگەر و سەلامەتە بۆ رەقبوونئ جوگەو کونتراکجەر”

لینکی توێژینەوەکە:

http://link.springer.com/article/10.1007/BF02874843

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۲)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر قەبزی پەیوەندیدار بە پیریەوە لەسەر ٦٤ کەس، لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چارەسەرێکی کاریگەر بۆ ئەو نەخۆشانەی کە بەهۆی پیربووەنەوە توشی قەبزی دەبن.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16419707

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۳)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ لەسەر ئازاری ڕان، لەسەر ٤٣ کەس کە توشی ئازاری ران بووبوون بە هۆی سوتانەوەی دەمارێکی هەستەوەری ران لە ئەنجامدا رایانگەیاند: کەڵەشاخ چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە توشی ئەو جۆرە سوتانەوانە بوون. ئەو پزیشکانە پێیان وابوو کەلەشاخ دەبێتە هۆی ئەوەی ئەو دەمارە چالاک بکاتەوە (activate the metabolism of the lateral

femoral cutaneous nerve, and to regulate the

nervous function.)

لەم توێژینەوەیەدا هاوکات لەگەل کەڵەشاخ دەرزی ئاژنین بەکارهاتووە!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.researchgate.net/publication/226448014_Treatment_of_43_cases_of_lateral_femoral_cutaneous_neuritis_with_pricking_and_cupping_therapy

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱٤)

تیمێک لە پزیشکانی ئێرانی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر چەوری خوێن لەسەر ٤٧ کەس کە لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کەلەشاخ دەبێتەهۆی کەمکردنەوەی چەوری زیانبەخشی (LDL) بە رێژاەی لە سەدا حەوت و زیادکردنی چەوری سودبەخش (HDL) بە رێژەی لە سەدا سێ.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17309381

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۵)

تیمێک لە پزیشکانی پاکستانی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر ڕێژەی ئۆکسجینی خوێن لەسەر ١١٠ کەەسی جگەرە کێش کە دابەش کرابوون بۆ دوو گروپ، گروپێک کەڵەشاخیان بۆ کرابوو گروپێکی دیکە وەک کۆنترۆڵ دانرابوون لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کەلەشاخ دەبێتەهۆی بەرزکردنەوەی ئۆکسجینی خوێن شتێکی پێویستە لەو کەسانەی کە جگەرە دەکێشن.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3905389/

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱٦)

تیمێک لە پزیشکانی ئەمریکی و پۆلەندی و ئۆرۆگوایی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر سست بوونی دەماری دەموچاو (Facial pulsy) کە لە توێژینەوەکانیاندا پێداچوونەوەیان بۆ توێژینەوەکانی پێس خۆیان کرد و لە ئەنچامدا رایان گەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3373807/

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۷)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی چۆنییەتی کارکردنی کەڵەشاخ و بە شوێن ئەوەدا ئەگەڕان کە بۆچی کەڵەشاخ دەبێت سودی هەبێت! کە لە توێژینەوەکانیاندا رێژەی رۆشتنی خوێنیان دیاریکرد لەو ناوچەیەی کە کەڵەشاخەکەی تێدا ئەنجام دەدرێت، لە ئەنجامدا رایان گەیاند کە کەڵەشاخ دەبێتەهۆی زیادکردنی رۆشتنی خوێن بۆ ئەو ناوچەیەی کە کەڵەشاخەکەی تێدا ئەنجام دەدرێت!

لینکی توێژینەوەکە:

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1003525713600616

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۸)

تیمێک لە پزیشکانی ئەمریکی و ئێرانی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر ئازاری شەقیقە لە سەر ٧٠ کەس کە ئازاری درێژخایەنی سەریان هەبوو و لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18306448

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۱۹)

تیمێک لە پزیشکانی هیندی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر ئازاری مانگانە لە سەر ٦٠ کەس لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کەلەشاخ کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە! چارەسەرێکی گرنگ و سەلامەت و هەرزانە.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27225291

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۲٠)

تیمێک لە پزیشکانی هیندستان هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر ئازاری ئەژنۆ کە بەپی سەوەفانەوە دروست بوو بوو لە سەر ٧٢ کەس کە ئازاری درێژخایەنی ئەژنۆیان هەبوو و لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە و کاریگەریەکەی هاوتایە لەگەل کاریگەری خواردنی حبی پاراسیتۆڵ.

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24350053

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۲۱)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر هەستیاری پێست لە سەر ١٠٤کەس کە ئازاری درێژخایەنی ئەژنۆیان هەبوو و لە ئەنجامدا رایان گەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە و کاریگەریەکەی باشترە لەو دەرمانانەی ئێستا بۆ ئەو مەبەستە بەکاردێت!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25876348

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (۲۲)

تیمێک لە پزیشکانی مەغریبی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر ئەو برینانەی کە بە هۆی نەخۆشی بەهجەتەوە دروست دەبێف لە سەر ٢٤کەس کە ئەو نەخۆشیەیان هەبوو و لە ئەنجامدا رایان گەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.researchgate.net/publication/257630873_Wet-cupping_in_the_treatment_of_recalcitrant_oral_and_genital_ulceration_of_Behcet_disease_A_randomized_controlled_trial

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٣)

تیمێک لە پزیشکانی چینی و ئوسترالی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی کاریگەری کەڵەشاخ و لەسەر جۆرێک لە نەخۆشی رۆماتیزمی کە پێی دەوترێت (Fibromyalgia syndrome) لەسەر ٣٠ نەخۆش! و لە ئەنجامدا رایان گەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر ئەم جۆرە نەخۆشییە و دەبێتەهۆی ئەوەی کە ئازارو رەقی جومگە کەم بکاتەوە!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21701180

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٤)

تیمێک لە پزیشکانی تورکی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک لەسەر 40 کەسی تەندروست بۆ دۆزیەنەوەی کاریگەری کەلەشاخ لەسەر دل و پێش و پاشی کەلە شاخەکە چاودێری دل کرا بەهۆی ئامێری تایبەتی دڵ! لەئەنجامدا رایانگەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە لەسەر دل و دەکرێت ببێتەهۆی پاراستنی دڵ لە نەخۆشییەکان!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24520978

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٥)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک کە تێیدا هەموو توێژینەوەکانی پێشوو لە خۆبگرێت بۆ دۆزیەنەوەی کاریگەری کەلەشاخ لەسەر نەخۆشی هێرپس

لەئەنجامدا ڕایانگەیاند کە بەکارهێنانی کەڵەشاخ هاوکات لەگەڵ چارەسەرە پزیشکیەکەدا بۆ نەخۆشەکە سودی زۆرترە وەک لەوەی تەنها چارەسەرە پزیشکیەکە بە کاربهێنرێت!!

تێبینی/ نەخۆشی هێرپس بریتییە لە نەخۆشییەکی پێست کە بەهۆی فایرۆسی (varicella zoster virus ) درست دەبێت و کەسەکە پەڵەی پێستی هەیەو ئازارێکی یەکجار زۆری هەیە! زیاتر لە ناوچەی سکدا روودەدات

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3151529/

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٦)

تیمێک لە پزیشکانی میسری هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک لەسەر ٦٠ کەس کە گروپێکیان (٢٠) نەخۆشی رۆماتیزمیان هەبوو تەنها دەرمانی رۆماتیزمیان وەردەگرت، گروپی دووەم (٣٠) نەخۆشی رۆماتیزمیان هەبوو هاوکات لەگەڵ دەرمانی رۆماتیزم کەڵەشاخیان بۆ کرا! گروپی سێیەم (١٠) گروپی کۆنترۆڵ بوون و هیچیان بوو! نیشانەکانی رۆماتیزم پێوانە کران لە پێش و پاشی چارەسەر(ئازار و نیشانەکانی سوتانەوەلە خوێندا) بۆ دۆزیەنەوەی کاریگەری کەلەشاخ لەسەر رۆماتیزم! لەئەنجامدا ڕایانگەیاند کە کاریگەری گرنگی هەیە ئەم نەخۆشییە دەکرێت وەک چارەسەرێکی سروشتی دابنرێت!

لینکی توێژینەوەکە:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17977209

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٧)

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی چۆنیەتی کارکردنی کەڵەشاخ! ئەنجامدانی ئەم توێژینەوەیە خۆی لە خۆیدا سەلمێنەری ئەوەیە کە کەڵەشاخ لەوە دەرچووە بپرسین ئایا سودی هەیە یان نیە! بەڵکو پێویستە بچینە سەر پرسیارێکی دیکە ئەویش ئەوەیە ئایا کەڵەشاخ چۆن کار دەکات؟! ئەم زانایانە پێاین وایە کەڵە شاخ بەم رێگایانە کار دەکات! ١- کاریگەری نزمە پەستانی کەڵەشاخ لەسەر هاتوچۆی خوێن. ٢- کاریگەری نزمە پەستانی کەڵەشاخ لەسەر موولولەکانی خوێن 3- کاریگەری نزمە پەستانی کەڵەشاخ لەسەر پێکهاتە زۆر وردەکانی شانە! لەگەڵ چەندین میکانیزمی دیکە کە لە توێژینەوەکەدا باسکراوە.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23383463

وێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٢٨)

هەر دەربارەی چۆنییەتی کارکردنی کەلەشاخ

تیمێک لە پزیشکانی چینی هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی چۆنیەتی کارکردنی کەڵەشاخ! دووبارەی دەکەیەنەوە کە ئەنجامدانی ئەم جۆرە توێژینەوانە خۆی لە خۆیدا سەلمێنەری ئەوەیە کە کەڵەشاخ لەوە دەرچووە بپرسین ئایا سودی هەیە یان نیە! بەڵکو پێویستە بچینە سەر پرسیارێکی دیکە ئەویش ئەوەیە ئایا کەڵەشاخ چۆن کار دەکات؟! ئەم توێژیەنەوەیە دەریخست کە کەلەشآخ دەتوانێت رادەی رۆشتنی خوێن بو پێست زیادبکات

توێژینەوەکە

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1003525713600616

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشآخ (٢٩)

هەر دەربارەی چۆنییەتی کارکردنی کەلەشاخ

توێژەرێکی چیکی توێژینەوەیەکی نوسیوە دەربارەی چۆنیەتی کارکردنی کەڵەشاخ و تێهەلکێشکردنی لەگەڵ پزیشکی هاوچەرخ! چەند بارەی دەکەیەنەوە کە ئەنجامدانی ئەم جۆرە توێژینەوانە خۆی لە خۆیدا سەلمێنەری ئەوەیە کە کەڵەشاخ لەوە دەرچووە بپرسین ئایا سودی هەیە یان نیە! بەڵکو پێویستە بچینە سەر پرسیارێکی دیکە ئەویش ئەوەیە ئایا دەگونجێت کەڵەشاخ لەگەڵ پزیشکی هاوچەرخدا بەکاربهێنرێت؟! توێژەر لە ئەنجامی شیکاریەکەیدا بۆ چەندین توێژینەوەی دیکە دەڵێت دەگونجێت کەڵەشاخ تێکەڵ بە پزیشکی نوێ بکرێت!

توێژینەوەکە

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27157951

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (٣٠)

تیمێک لە پزیشکان و مامۆستایانی زانکۆ لە تورکیا هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی چۆنیەتی کارکردنی کەڵەشاخ! وەک چەندین جار ئاماژەمان پێ کردووە، ئەنجامدانی ئەم توێژینەوەیە خۆی لە خۆیدا سەلمێنەری ئەوەیە کە کەڵەشاخ لەوە دەرچووە بپرسین ئایا سودی هەیە یان نیە! بەڵکو پێویستە بچینە سەر پرسیارێکی دیکە ئەویش ئەوەیە ئایا کەڵەشاخ چۆن کار دەکات؟! ئەم زانایانە هەستان بە پێوانی مادە ئوکسێنەرەکانی خوێن لە دوو نمونەدا، نمونەیەک لەو خوێنەی کە لە کەڵەشاخەکەوە دەردەکرێت، نمونەیەک لەو خوێنەی کە راستەوخۆ لە دەماری کەسەکە وەردەگیرێت راستەوخۆ، ئەم کارەیان بۆ ٣١ کەسی تەندرست دووبارە کردەوە! لە ئەنجامدا بۆیان دەرکەوت کە کەڵەشاخ دەبێتەهۆی دەرکردنی مادە ئۆکسێنەرکانی لەش! ناوی مادەکان لە توێژینەوەکەدا ببینە!

توێژینەوەکە

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25453524

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ (31)

یەکێک لە کێشەکانی هەر چارەسەرێکی پزیشکی بە گشتی و نەشتەرگەری بە تایبەتی ئەوەیە کە هیچ چارەسەرێک خاڵی نیە لە کێشەی چاوەڕوان کراو و چاوەروان نەکراو کە لە هەندێک باردا لەوانە یە ببێتەهۆی گیان لەدەسدانی نەخۆشەکە! لەم ڕوانگەشەوە کەڵەشاخ خاڵی نییە کێشەی لابەلا! بۆیە شتێکی زۆر ئاساییە ئەگەر توێژیەنەوەیەک پۆست بکەین کە باس لە زیانی کەڵەشاخ بکات! لەبەر سێ هۆکار ئەم جۆرە پۆستانە بە پێویست دەزانین:

1. کاتێک باسی شتێک دەکەین لە رووی زانستیەوە ئەوا نابێت بەس باسی سوودەکانی بکەین بەڵکو دەبێت بە شێوەیەکی بێ لایەن باس لە بابەتەکە بکەین و باش و خراپ بکەین. خۆ ئەگەر وامان نەکرد ئەوکاتە لە زانستییەوە بووین بە ئایدۆلۆجی!

2. ئەگەر مسوڵمانان باسی زیانەکانی کەڵەشاخ نەکەن و ثێی ئاشنا نەبن ئەوا بێباوەڕان بە شێوازێکی نازاستی لە دیبەیتەکاندا پێیان دەفرۆشنەوە! کەیس ریپۆرتێکت لێ دەکەن بە راندۆمایز ترایەڵێک! خۆ خۆیان ئەو دوو جۆرە توێژینەوەیە لەیەک جیاناکانەوە بەڵام بە تێکەڵی باسی دەکەن پێویستە ئێمە بۆیان راست بکەینەوە!

3. باس کردنی زیانەکانی کەڵەشاخ پێویستە بۆئەوەی ئەوانەی ئەجامی دەدەن خۆیان لەو زیانانە بپارێزن!

تیمێک لە پزیشکان و کۆریا هەستان بە چارەسەرکردنی کەسێک کە بەهۆی کەڵەشاخەوە پێستەکەی بۆر بووەوە بە رێگەی بەکارهێنانی لەیزەرەوە! ئەم جۆرە زیانەش بەهۆی کەڵەشاخەوە زۆر دەگمەنە بەڵآم ئەگەری روودانی هەیە!

توێژینەوەکە لە

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24131066

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ۳۲

تیمێک لە پزیشکانی کۆریا هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی زیانەکانی کەلەشاخ. لەو توێژینەوەیەدا توێژەران بە نێو داتابەیزەکاندا گەران و سەرجەم ئەو توێژینەوانە گەران کە دەربارەی کەلەشاخ کراون! لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کەلەشاخ بەدەر نییە لە زیان بەڵام زیانەکان زۆر دەگمەنن زۆربەی زۆری زیانەکان پەیوەندی بە پاک و خاوێنیەوە هەیە!

توێژینەوەکە

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24131066

توێژینەوە دەربارەی کەڵەشاخ۳۳

تیمێک لە پزیشکانی چین هەستان بە ئەنجامدانی توێژینەوەیەک دەربارەی زیانەکانی کەلەشاخ. لەو توێژینەوەیەدا توێژەران بە نێو داتابەیزەکاندا گەران و سەرجەم ئەو توێژینەوانە گەران کە دەربارەی کەلەشاخ کراون! لە ئەنجامدا رایانگەیاند کە کەلەشاخ بەدەر نییە لە زیان بەڵام زیانەکان زۆر دەگمەنن زۆربەی زۆری زیانەکان پەیوەندی بەوەوە هەیە کە ئەو کەسەی ئەنجامی دەدات چەندێک شارەزایی لەو بوارەدا هەیە و ئەو کەسانەی ئەنجامی دەدەن پێویستە زۆر ئاگاداری ئەو ‌‌‌‌‌حالەتانە بن کە نابێت کەڵەشاخی تێدا ئەنجام بدرێت!

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25543441

لە کۆتاییدا

زۆر کات مسولمانان بە دواکەوتویی دادەنێن بەهۆی ئەوەی کە پەیامبەرمان فەرموویتی چارەسەری نەخۆشیەکانتان بە کەلەشاخ بکەن سوپاس بۆ خودا ئەمە لای کەسی نەشارەزا داوکەوتووییە بەلام لای زانایان و پسپۆران پێشکەوتووییە چونکە ئەبێتە خۆ پاراستن و چارەسەری لەنەخۆشیەکان وە زانست تازە بەمە دەگا کەچی پەیامبەرمان ﷺ ۱٤۰۰ پێش ئێستا ئەمانەی فەرمووە

پرسیارمان:

په‌یامبه‌ر ﷺ چۆن ئه‌مه‌ی زانی، ئه‌گه‌ر له‌لایه‌ن زانای نهێنییه‌کانه‌وه‌ ئاگادار نه‌کرابێته‌وه‌؟؟؟